Nam Trực-Nam Định: Tinh hoa Quất Việt

Cứ mỗi dịp Tết đến Xuân về trong mỗi gia đình người Việt ngoài mâm ngũ quả, lọ hoa đẹp, còn có cành đào, cây quất, mai vàng. Thú chơi đào và quất biểu tượng cho nét văn hóa tao nhã, thanh lịch của người Việt từ xa xưa. Đặc biệt, cây quất ngày càng được trồng làm cảnh trưng trong ngày Tết phổ biến ở hầu khắp các vùng miền bởi đặc tính là cây vừa có hoa, có quả, lộc, nụ đúng vào dịp tết.

Đáp ứng nhu cầu ngày càng cao xã hội, những nghệ nhân tài hoa khắp các vùng miền đã không ngừng sáng tạo ra muôn vàn dáng thế và phong cách chơi cây cảnh cây thế có từ xa xưa gắn với cây quất như: quất thế, quất bonsai, quất ngũ quả (năm loại quả trên cây quất), quất tiểu cảnh…

Nghệ nhân Quốc gia Phạm Minh Châu ở xóm 2 xã Nam Toàn, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định nhiều năm nay đã đầu tư xây dựng thương hiệu Quất Bonsai, Quất Tiểu cảnh hội tụ những giá trị của tinh hoa Quất Việt. Vốn là một nghệ nhân có nhiều kinh nghiệm tạo tác cây cảnh nghệ thuật, cây thế được sinh ra và lớn lên trên vùng đất Thành Nam cái nôi của cây cảnh cây thế Việt Nam, Nghệ nhân Phạm Minh Châu đã tìm tòi nghiên cứu chuyển sang làm quất thế.

Trái ngược với những người trồng quất truyền thống thường chọn những cây quất tơ dễ chăm sóc và thường sai quả, nghệ nhân Châu lại tìm những cây quất phôi già lâu niên để tạo tác uốn tỉa thành những tác phẩm có giá trị thẩm mỹ nghệ thuật độc đáo.

Nghệ nhân Châu chia sẻ: “Cái khó nhất của việc làm quất thế, quất bonsai là giải quyết được mâu thuẫn cây quất phôi già lâu năm thì thường ít quả và khó chăm sóc. Tôi phải mất một thời gian dài tìm tỏi thử nghiệm với những thất bại lên xuống. Nhiều đêm mất ngủ trăn trở để tìm ra cách giải quyết vấn đề hóc búa này. Cuối cùng tôi đã thành công. Những cây quất cổ thụ lâu niên già cỗi được tạo hình theo lối cây thế cổ truyền Việt Nam, mỗi dịp tết đến xuân về lại đeo trĩu trịt quả màu vàng sang trọng được nhiều người ưu thích”.

Đến thăm vườn quất thế, quất bonsai của Nghệ nhân Phạm Minh Châu vào những ngày giáp Tết Mậu Tuất 2018, chúng tôi không khỏi ngạc nhiên trước hàng ngàn tác phẩm mang những nét nghệ thuật độc đáo kết tinh sự tài hoa sáng tạo, giá thành cạnh tranh, đủ kích thước khau nhau với muôn vàn dáng thế…Cả vườn quất rộng trên 7.000m2 lung linh một màu vàng huyền ảo và thơm lừng hương quất luôn tấp nập người ra vào thăm quan mua sắm.

Một vị khách từ Hà Nội xuống mua quất thế của nghệ nhân Châu chia sẻ: “Quất cảnh của anh Châu không chỉ có dáng thế đẹp, quả sai lâu dụng mà còn được tạo chăm sóc bằng phương pháp truyền thống không sử dụng thuốc hóa học, thuốc kích thích nên rất an toàn cho người chơi. Kích thước đa dạng phong phú phù với với nhiều không gian rộng hẹp khác nhau để trang trí. Nhiều năm nay tôi quen mua quất cảnh của anh Châu”.

Bên một tiểu cảnh quất với chủ đề cây đa giếng nước sân đình gợi lại cảnh làng quê thành bình yên ả với điểm nhấn là cây quất, vị nghệ nhân hơn 50 tuổi này vui vẻ tâm sự: “Nghệ thuật phải luôn tìm tòi sáng tạo, không được bằng lòng với những gì mình đạt được. Năm nay tôi đưa ra thị trường một mô tuýp tác phẩm mới là tiểu cảnh quất tinh hoa Việt. Mỗi tiểu cảnh là một câu chuyện với chủ đề và thông điệp mang giá trị cuộc sống khác nhau giúp cho người thưởng lãm không thấy nhàm trán. Thông qua những tác phẩm như vậy tôi muốn ngày càng có nhiều người biết tới những giá trị văn hóa truyền thống mang tinh hoa quất Việt”.

Theo Quyết Tuấn( Văn Hiến)

• Trăn về ‘ngự’ tại ngôi đền ở Nam Định, mặc khua chiêng gõ trống vẫn ‘mắc võng nằm chầu’
• Nữ sinh Ngoại thương giấu bố mẹ để đi thi điện ảnh
• Chùm Ảnh Thánh Lễ Khấn Dòng – Tu Viện Dòng nữ Đa Minh Bùi Chu
• Xúc động câu chuyện cặp đôi câm điếc, xinh đẹp may mắn nhất trần đời
• Nhọc nhằn mưu sinh bên ‘hỏa ngục’ giữ nghề thổi thủy tinh
• Một ngày về thăm làng tơ Cổ Chất, Nam Định
• Những ngôi nhà mái rạ ở “thủ phủ” gạo tám