Nói đến làng quê từng có sản phẩm sơn mài nổi tiếng nhất miền Bắc phải nói đến làng quê sơn mài Cát Đằng ở xã Yên Tiến (huyện Ý Yên, Nam Định) – một làng nghề có bề dày lịch sử rất lâu đời.
Người ta nói rằng, các đồ sơn mài vẫn dùng để trang trí nội, ngoại thất trong các lăng tẩm, các cung đình xưa ở Huế, Đà Nẵng, Hà Nội… chủ yếu là do bàn tay tài hoa của các nghệ nhân làng Cát Đằng làm ra.
Cát Đằng nằm trên vùng đất kẹp giữa hai trục đường bộ và đường sắt xuyên Việt. Theo sử sách ghi lại, nghề sơn mài làng Cát Đằng có từ khoảng thể kỷ 11, do hai ông tên là Ngô Dũng và Đinh Ba (từng làm quan trong triều thời vua Đinh) đến làng ở và truyền dạy nghề cho trai tráng trong làng. Ngày giỗ ông Tổ nghề được tổ chức linh đình vào rằm tháng giêng hàng năm.
Cũng như các làng quê Việt Nam khác, Cát Đằng cũng đã trải qua bao thăng trầm của lịch sử, nhưng nghề sơn mài ở đây vẫn được gìn giữ và ngày một phát triển. Trước đây, người ta vẫn thấy hàng sơn mài chỉ được làm trên những tấm gỗ đã được chọn lựa rất kỹ, thì nay, người Cát Đằng đã sáng tạo thêm những sản phẩm từ việc chắp nứa rồi đem sơn mài. So với gỗ, loại mặt hàng này vừa nhẹ, giá rẻ hơn, chất lượng đảm bảo, thu hút được nhiều khách hàng và chủ yếu để xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới.
Tất nhiên, để có được sản phẩm chắp nứa sơn mài sớm “nổi danh” như thế cũng không phải đơn giản. Ngay từ việc chọn mua nứa, người thợ cũng phải chọn những cây nứa bánh tẻ, không quá non cũng không quá già. Khi đem về phải mang ngâm dưới nước ít nhất là 6 tháng để sản phẩm sau này không bị mối mọt, có độ bền lâu. Sau đó, đến khâu pha nứa, pha nan, vót và đánh bóng nan rồi người ta để nghiêng nan cẩn thận uốn chặt theo hình khuôn, rồi quết một lớp keo được pha chế bằng tạp chất sao cho không còn kẽ hở giữa các vòng nứa rồi mới đem mài miết đến khi sản phẩm nhẵn bóng và đạt được độ mỏng cần thiết mới thôi.

Nghệ nhân Đinh Khắc Tuyến (làng Cát Đằng) đang chỉnh sửa một bức tranh sơn mài.
Trước đây, riêng khâu mài phải làm bằng thủ công, thường mất ít nhất 3 tháng mới xong một sản phẩm như bình hoa, chậu cảnh, còn bây giờ đã có máy móc hiện đại, nên chi mất vài ba ngày hoặc một tuần là xong. Đặc biệt không được dùng nan cật, vì sản phẩm sẽ không đảm bảo độ bền, dẻo vốn có. Đến đây coi như khâu sơ chế thô đã hoàn thành. Những sản phẩm ấy tiếp tục được chuyển đến tay các nghệ nhân trang trí thêm đủ kiểu hoa văn cách điệu, pha màu rồi phun sơn thật đều lên sản phẩm. Theo như nhiều nghệ nhân trong làng, thì khâu pha chế và phun sơn là khó nhất. Bí quyết của làng nghề cũng được giữ kín ở đây, nếu không phải là trai làng thì không được truyền dạy. Đã có nhiều người ở nơi khác đến Cát Đằng học nghề nhưng họ vẫn không thể biết bí quyết pha trộn sơn, hay sản phẩm vừa được phun sơn bỗng gặp trời mưa thì phải xử lý thế nào để sơn không bị bay mất màu, đành phải chờ nắng rồi đem sơn lại, còn người Cát Đằng lại có thể giữ nguyên màu sơn ở bất cứ thời điểm hay hoàn cảnh nào. Nhiều nghệ nhân của làng đã ra các tỉnh ngoài để làm và mở các lớp dạy nghề sơn mài ở khắp nơi. Dù đi đâu, họ cũng sớm khẳng định sự tài hoa, khéo léo của nghệ nhân Cát Đằng.
Một số tác phẩm sơn mài của Cát Đằng:

Tác phẩm “Bác Hồ ngồi đó với cây chì đỏ”.

Tác phẩm “Bác đang cùng chúng cháu hành quân”.

Tranh sơn mài về Lễ hội đền Hùng.

Tranh sơn mài theo phong cách thủy mặc.

Tác phẩm “Thôn quê” .

Tác phẩm “Đức Mẹ Maria và chúa hài đồng” .

Tranh sơn mài trên một chiếc độc bình.
Theo: vietnam.vnanet.vn
Xem thêm: Tin Tức Nam Định
- Hoa hậu Kỳ Duyên viết tâm thư thứ 2 sau bão scandal
- Lễ hội truyền thống đền Trần năm 2017
- Nam Định: Siêu phẩm chưa từng có: Cây na nước “khủng” dáng rồng bay huyền bí
- Họa sĩ 9X Nam Định “đưa” tranh truyền thần vào nghệ thuật tatoo
- Hoa hậu Kỳ Duyên ‘nghiện’ mặc hở khoe vòng một sau nâng cấp
- Những cung đường chụp ảnh cưới tuyệt đẹp tại Nam Định
- Cầu Ngói Chợ Lương – một trong ba cây cầu ngói đẹp nhất Việt Nam
-
Nam Định:Thăm khu vườn Thiên chúa độc nhất vô nhị Việt Nam
-
Nam Định: Thiếu nữ 14 tuổi bỏ nhà đi để lại lời nhắn “Đừng tìm nữa”
-
Linh thiêng Lễ khai Ấn đền Trần Nam Định 2017
-
Thông qua Đề án sắp xếp huyện, xã của Nam Định, Hòa Bình và Hải Phòng
-
Sôi động lễ hội mừng Tết Độc lập tại Nam Định
-
Hơn 10.000 người đổ về Quất Lâm tắm biển dịp nghỉ lễ 30/4
-
Vỡ nợ khoảng 50 tỷ ở Nam Định: Nhiều người bỗng dưng thành con nợ
-
Các tỉnh cấm biển, di dời dân, hoãn cuộc họp không cần thiết để ứng phó bão số 3
-
Nam Định: Bắt quả tang 2 tàu hút cát trái phép trên biển
-
Đền Vĩnh Lại – Di tích lịch sử, danh thắng Thành Nam
-
9x Nam Định-Chủ mưu 23 vụ lừa bán bạc giả tại các tiệm vàng
-
[VIDEO] Một lần trải nghiệm rừng ngập mặn Xuân Thủy
-
Đi tìm con trốn nhà đi chơi, bị dân vây giữ vì nghi bắt cóc trẻ em
-
Trực Ninh (Nam Định): Kêu gọi sức dân cùng chung tay bảo vệ môi trường
-
Nam Định: Hoàn thiện thể chế công tác thanh tra xây dựng