Làng mới ở Nam Định

Là địa phương còn nhiều khó khăn về nguồn thu ngân sách, nhưng với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và nhân dân, tỉnh Nam Định đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Đến nay, toàn tỉnh có 84,2% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, nhất là bộ mặt nông thôn thay đổi toàn diện và cuộc sống người dân nơi đây được cải thiện đáng kể…

Một góc xóm 8 xã Hải Tây, xóm nông thôn mới kiểu mẫu của huyện Hải Hậu (Nam Định).

Bước đột phá từ sự đồng thuận

Không khí rục rịch chuẩn bị đón Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018 ở huyện Nghĩa Hưng dường như náo nức hơn mọi năm. Huyện mới được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) cuối tháng 11-2017. Khắp các thôn quê sáng một màu tươi mới, khang trang.

Những con đường phẳng lỳ bê-tông, đầy đủ vạch kẻ làn không khác gì trên thành phố. Chung quanh, nhà cửa san sát, buôn bán sầm uất. Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT) huyện Nghĩa Hưng Trần Trung Hiếu cho biết, huyện có tổng diện tích tự nhiên 258,89 km2, gồm 22 xã và ba thị trấn.

Trong giai đoạn 2011-2015, huyện có 14 xã, thị trấn được công nhận đạt chuẩn NTM và từ năm 2016 đến nay, huyện có thêm 11 đơn vị về đích. Nét nổi bật trong phong trào xây dựng NTM của Nghĩa Hưng là nhân dân nhận thức rõ vai trò chủ thể xây dựng và thụ hưởng NTM của mình, với phương châm: Người dân làm, Nhà nước và chính quyền địa phương hỗ trợ. Từ đó huy động cao mọi nguồn lực của xã hội cả về trí tuệ, công sức và kinh phí để xây dựng NTM.

Thí dụ như công tác xây dựng hạ tầng giao thông, huyện đã làm mới, cải tạo 1.146 km gồm đường trục xã, trục thôn, xóm, đường ngõ xóm và đường trục chính nội đồng nhưng không hề tốn ngân sách đền bù, giải phóng mặt bằng, vì người dân đều tự nguyện hiến đất. Kinh phí thực hiện các công trình chung của các xã như trường học, nhà văn hóa hầu hết do nhà hảo tâm đóng góp, không phải huy động từ nhân dân.

Từ các cơ sở, phong trào thi đua “Chung sức xây dựng NTM” phát triển lớn mạnh trên toàn tỉnh Nam Định. Phó Giám đốc Sở NN và PTNT, Chánh văn phòng Điều phối NTM tỉnh Đỗ Hải Điền cho biết: Từ năm 2011 đến nay, Nam Định luôn là một trong những địa phương đi đầu cả nước về xây dựng NTM.

Để thực hiện kịp thời, hiệu quả các nội dung Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015 và 2016-2020, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, quản lý và các quy định hỗ trợ. Trong đó, riêng với giai đoạn 2016-2020, tỉnh ban hành 12 nghị quyết, 52 quyết định và 22 kế hoạch triển khai các nội dung, nhiệm vụ xây dựng NTM.

Với các phương châm “dân biết, dân làm, dân giám sát và dân hưởng thụ”, “thôn xóm là cơ sở, gia đình là hạt nhân” hay “làm từ đồng về nhà, từ nhà ra xóm, từ xóm lên xã”, Nam Định đã tạo bước đột phá từ sự đồng thuận cao giữa chính quyền và nhân dân, gây dựng phong trào thi đua xây dựng NTM sâu rộng trên địa bàn.

Theo Phó Giám đốc Sở NN và PTNT Đỗ Hải Điền, chỉ trong hai năm 2016-2017, tỉnh công nhận thêm 64 xã đạt chuẩn NTM, nâng số xã NTM của tỉnh lên 176 trong tổng số 209 xã. Nam Định chuẩn bị công nhận thêm 24 đến 25 xã NTM, dự kiến đến hết tháng 1-2018, toàn tỉnh chỉ còn chín xã chưa đạt chuẩn. Đến nay, bình quân mỗi xã đạt 18,2 trong số 19 tiêu chí NTM.

Về xây dựng huyện NTM, sau Hải Hậu và Nghĩa Hưng đã được Chính phủ công nhận, các huyện Xuân Trường, Trực Ninh, Giao Thủy cũng đang gấp rút về đích. Hiện tại cả ba huyện này đã hoàn thiện tất cả tiêu chí, tỉnh đã thẩm tra, họp bỏ phiếu. Các bộ, ngành T.Ư đã về thẩm định tại Xuân Trường và Trực Ninh, chuẩn bị thẩm định tại Giao Thủy. Dự kiến đến hết quý I-2018, tỉnh sẽ có 200 xã và năm trong tổng số 10 huyện, thành phố đạt chuẩn NTM; hết năm 2019, tất cả các xã, huyện được công nhận.

Phó Giám đốc Sở NN và PTNT Đỗ Hải Điền chia sẻ: “Bí quyết” để Nam Định có bước đột phá trong xây dựng NTM chính là làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, huy động hiệu quả sức dân và nguồn lực to lớn từ công tác xã hội hóa. Từ năm 2016 đến tháng 11-2017, tổng kinh phí để thực hiện Chương trình xây dựng NTM đạt 4.717,4 tỷ đồng, trong đó huy động từ cộng đồng dân cư và các doanh nghiệp gần 2.000 tỷ đồng.

Duy trì, nâng cao tiêu chí NTM

Huyện Hải Hậu là lá cờ đầu toàn tỉnh về xây dựng NTM. Được công nhận huyện NTM từ tháng 6-2015, đến nay địa phương đang tích cực thực hiện giai đoạn 2: xây dựng NTM bền vững và phát triển. Theo Trưởng phòng NN và PTNT huyện Vũ Văn Triển, Hải Hậu bắt đầu xây dựng NTM bền vững và phát triển từ năm 2016, năm 2017 đã sơ kết hai lần và đến tháng 3-2018 sẽ tổ chức sơ kết toàn huyện, với sự tham gia của gần 1.000 lãnh đạo các xóm, xã.

Năm 2017, huyện đã cấp bằng chứng nhận NTM bền vững và phát triển cho 168 trong tổng số 546 xóm. Dự kiến tháng 2 và tháng 3-2018, địa phương thẩm định lại toàn bộ 168 xóm này, đồng thời tiếp tục thẩm định 308 xóm đăng ký mới. Ở cấp xã, dù toàn huyện có tới 13 xã đăng ký, nhưng Hải Hậu sẽ chỉ chọn từ một đến hai xã đề nghị tỉnh công nhận NTM bền vững và phát triển.

Cấp ủy và chính quyền huyện chủ trương xây dựng phong trào thực chất, hiệu quả, không nóng vội. “Kinh nghiệm năm 2014, khi huyện về đích NTM giai đoạn 1 cho thấy, có những xã lập tức tụt tiêu chí về môi trường hay tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế. Việc công nhận NTM giai đoạn 2 sẽ làm nghiêm ngặt, đồng thời được giám sát, duy trì tốt hơn” – Trưởng phòng Vũ Văn Triển nói, và cho biết huyện phấn đấu đến tháng 3-2019, tất cả 35 xã, thị trấn về đích NTM bền vững và phát triển, năm 2020 đề nghị Trung ương công nhận huyện NTM bền vững và phát triển.

Trong quá trình xây dựng NTM, huyện Hải Hậu thể hiện rõ sự chủ động, sáng tạo, vận dụng linh hoạt hướng dẫn của Trung ương vào thực tiễn địa phương. Chẳng hạn, huyện nghiên cứu, ban hành bộ tiêu chí riêng của xóm, xã. Xóm đạt chuẩn thì xã mới đạt và cứ thế mở rộng ra.

Cụ thể, có đến 11 tiêu chí bắt buộc với xóm NTM bền vững và phát triển, gồm đường giao thông, nhà văn hóa, thu nhập bình quân đầu người… Trong đó, tiêu chí số 7 về “Nhà ở và khuôn viên gia đình” đề ra yêu cầu khắt khe, thường xuyên cho việc giữ gìn sạch đẹp quang cảnh của từng gia đình. Từ đó, bộ mặt làng xóm trở nên tươi sáng, khang trang. Ở Hải Hậu, không ai không biết con đường trục chính xã Hải Quang, với hàng hoa mười giờ rực rỡ hai bên, trở thành điểm nhấn thú vị của một miền quê đáng sống.

Nét đáng chú ý khác trong xây dựng NTM bền vững và phát triển ở Hải Hậu là những nỗ lực phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập của người dân. Địa phương tích cực xây dựng cánh đồng mẫu lớn, cánh đồng liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị; chuyển đổi các diện tích sản xuất muối, trồng lúa năng suất thấp sang nuôi trồng thủy sản kết hợp trồng màu; phát huy làng nghề truyền thống và hiệu quả mô hình hợp tác xã kiểu mới…

Nhờ đó, năm 2017, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) của huyện đạt 7,22%, tổng sản phẩm bình quân/người ước đạt 39,02 triệu đồng, tăng 4,54 triệu đồng so năm 2016.

Những thành tích nổi bật trong phong trào xây dựng NTM giúp Hải Hậu được chọn là một trong ba huyện thí điểm xây dựng huyện NTM kiểu mẫu trên toàn quốc. Theo Trưởng phòng NN và PTNT Vũ Văn Triển, huyện đã lập đề án “Xây dựng huyện Hải Hậu NTM kiểu mẫu “sáng – xanh – sạch – đẹp” giai đoạn 2018 – 2020 và những năm tiếp theo”, đồng thời tiến hành tại xã Hải Thanh, xóm 8 (xã Hải Tây) và tổ dân phố số 8 (thị trấn Thịnh Long).

Có ba tiêu chí nâng cao hơn so xã, xóm NTM bền vững và phát triển, gồm: Xây dựng hệ thống đường điện thắp sáng riêng biệt trong khu dân cư; toàn bộ các kênh, mương được kè kiên cố; mở rộng diện tích trồng hoa và cây xanh ven đường. Theo đánh giá, giai đoạn này có thể không tốn nhiều kinh phí như khi bắt đầu xây dựng NTM, nhưng cần huy động sức dân không kém thời kỳ trước. Tuy nhiên, sau nhiều thành tựu mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hải Hậu đạt được trong xây dựng NTM suốt bảy năm qua, địa phương tin tưởng sẽ tiếp tục thực hiện thắng lợi mục tiêu quan trọng này.

Từ điển hình huyện NTM Hải Hậu, tỉnh Nam Định đang nhân rộng mô hình, tiến từng bước vững chắc trên con đường thay đổi toàn diện bộ mặt nông thôn, tạo đà phát triển kinh tế – xã hội, phát huy nội lực của vùng đất giàu truyền thống văn hóa, lịch sử.

Bài, ảnh: TRẦN KHÁNH
( báo nhân dân)

• Cô gái Nam Định lột xác từ vịt hóa thiên nga vì chồng quá đẹp trai
• Tạm biệt nhà máy dệt lớn nhất Đông Dương
• Nữ sinh Nam Định trường Báo xinh đẹp được khen giống hoa hậu
• Tự hào Nam Định quê hương
• Phân luồng giao thông dịp chợ Viềng Xuân 2016
• Trót “sở hữu” vòng 1 ngoại cỡ, cô bạn bị chủ shop phũ phàng khuyên “mặc áo con trai cho dễ chịu”
• Nộm rau câu Giao Thủy