Bánh khúc Thành Nam

Xôi bánh khúc là món ăn dân dã, từ lâu đã in sâu trong tâm trí cũng như khẩu vị của người dân Thành Nam trong tiết trời cuối thu đầu đông.
Có lẽ với nhiều người, xôi khúc chẳng có gì lạ nữa, nhưng để ăn một nắm xôi khúc ngon, nhớ đời thì chẳng đâu bằng Thành Nam.

Đây là món ăn sáng ưa thích và quen thuộc của những người công nhân nhà máy Dệt cho đến giới công chức, từ người già cho đến trẻ nhỏ, ai ai cũng thích thú suýt xoa khi được vừa ăn vừa thổi nắm xôi khúc nóng trong tiết trời se lạnh. Những hạt xôi nếp trắng tinh bọc bên ngoài lớp bột dẻo thơm, khi đưa vào miệng cắn nhẹ sẽ cảm nhận được vị bùi béo, thơm nồng của nhân đậu xanh trộn thịt mỡ…

Bánh khúc Nam Định có từ khi nào cũng không ai nhớ rõ, các cụ già cũng chỉ nhớ từ thuở nhỏ họ đã được thưởng thức món quà này. Bánh khúc là thứ quà có thể giúp người ta đỡ đói lòng khi nhớ bữa, khi cho miếng bánh vào miệng, cái vị ngọt bùi của gạo nếp, vị cay nồng của hạt tiêu sẽ khiến người ta ăn một lại muốn ăn hai. Chính vì vậy mà bánh khúc đã trở thành món quà đậm đà mang hương vị rất riêng của Thành Nam.

Xôi khúc là thức quà đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ, được làm từ rau khúc, một loài cỏ dại mọc ở triền đê, bờ mương hay ruộng đã gặt lúa. Ngày nay, xôi khúc được làm nhiều và thưởng thức quanh năm nhưng phải đến mùa rau khúc (tháng 3 âm lịch) thưởng thức món xôi khúc mới đậm hương vị nhất. Những ngày này, vào buổi sớm, khi nhánh lá khúc còn tươi non mơn mởn trong màn sương, người ta đã hái rau về, rửa sạch, giã nhuyễn rồi vắt kỹ bỏ bớt xơ, đem trộn với bột gạo nếp, gạo tẻ để làm vỏ xôi. Theo kinh nghiệm dân gian, muốn xôi khúc có hương vị thơm đặc trưng nên chọn rau khúc nếp có lá bản nhỏ, dày bụ, màu bạc, được hái lúc ra hoa là tốt nhất, bởi hoa khúc càng già thì hương vị xôi càng đậm.

Gạo nếp làm bánh khúc phải chọn lựa kĩ, bởi nếp ngon bánh mới mềm, dẻo. Nhân xôi khúc làm bằng đậu xanh bỏ vỏ, ngâm bở, đem đồ chín tới, giã thật mịn rồi viên lại bằng quả trứng gà, thêm miếng thịt ba chỉ thái hạt lựu và rắc chút hạt tiêu cho dậy mùi. Sau khi dàn mỏng lớp vỏ bao kín nhân bánh, nhẹ nhàng xếp những nắm xôi vào chõ như đồ xôi, mỗi lớp bánh lại rắc một lớp gạo nếp ngon đã ngâm kỹ làm áo, cả đáy và miệng nồi phủ lá chuối xanh cho thơm. Sau đó, đậy vung thật chặt, đun đều lửa cho nước sôi, khoảng 45 phút, bánh chín lấy ra sẽ có một lớp áo xôi khoác bên ngoài trông rất hấp dẫn.

Trong tiết trời se lạnh, thưởng thức món xôi khúc nóng với chút hành mỡ, vừng lạc chỉ cắn một miếng thôi, bạn sẽ cảm nhận được vị thơm của rau khúc, vị dẻo mịn của xôi, vị bùi bở của đậu xanh, vị béo ngậy của thịt lợn cùng vị cay nồng của hạt tiêu lan tỏa khắp người. Và dường như thức quà mang đậm hương quê ấy làm mùa đông Thành Nam trở nên ấm áp hơn.

Theo: Trung tâm TTXT Du lịch Nam Định

• Phố cổ Nam Định yên bình giữa những đổi thay của cuộc sống
• Phong phú quà quê Nam Định
• Nam Định: Hồi sinh hạt gạo tiến vua
• Chùm Ảnh Thánh Lễ Khấn Dòng – Tu Viện Dòng nữ Đa Minh Bùi Chu
• Món ngon Nam Định: Bánh cuốn làng Kênh
• Nếu lấy vợ hãy chọn con gái Nam Định.
• Vụ Bản: Chuyện lạ về ngôi miếu “biết” ngụy trang đánh giặc